Odpowiedź na interpelację nr 8801

 

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 8801

w sprawie planów wprowadzenia lub utrzymania niekorzystnych dla przedsiębiorców i wszystkich obywateli naszego kraju zapisów w ustawie o podatku VAT

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem Pana Marszałka z dnia 5 lipca 2007 r., znak: SPS-023-8801/07, przy którym przekazana została interpelacja Pana Posła Wojciecha Wilka w sprawie zmiany przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.), uprzejmie informuję:

   Obecnie trwają prace w parlamencie nad rządowymi projektami ustaw o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 734), a także o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (druk sejmowy nr 1928). W projektach tych zawarte są wszystkie zaproponowane przez Rząd zmiany do obecnie obowiązującej ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r., które zmierzają do uproszczenia przepisów w zakresie podatku VAT, doprecyzowania brzmienia niektórych regulacji prawnych, zniesienia lub zmniejszenia barier i ograniczeń formalnoprawnych wynikających z obecnych uregulowań, uproszczenia rozliczeń z tytułu podatku VAT, uatrakcyjnienia polskiego systemu podatkowego dla polskich i zagranicznych inwestorów przy założeniu zgodności tych zmian z przepisami Unii Europejskiej, a w przypadku projektu ustawy (druk nr 1928) przede wszystkim do dostosowania przepisów o podatku od towarów i usług do prawa Unii Europejskiej. Do ww. projektów ustaw Rząd nie zamierza wnosić poprawek, o których mowa w interpelacji Pana Posła.

   Odnosząc się do kwestii zmiany art. 15 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r., pragnę podkreślić, iż Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 734) zaproponowała w sprawozdaniu utrzymanie obowiązujących rozwiązań w zakresie definicji działalności gospodarczej (art. 15 ww. ustawy o VAT), nie rekomendując tym samym propozycji przedstawionych w projekcie rządowym.

   Jednocześnie wskazuję, iż zapis w art. 15 ust. 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, z którego wynika, iż opodatkowaniu VAT podlegają również czynności wykonane jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania ich w sposób częstotliwy, jest niezbędnym elementem definiowania działalności gospodarczej dla potrzeb podatku od towarów i usług. Brak tego zastrzeżenia w art. 15 ust. 2 ustawy mógłby spowodować, iż niektóre czynności podlegające opodatkowaniu w świetle postanowień dyrektyw Unii Europejskiej nie zostałoby objęte podatkiem VAT w Polsce. Wskazać przy tym należy, iż zapis ten funkcjonuje w przepisach o podatku od towarów i usług od wielu lat.

   Poruszona przez Pana Posła kwestia opodatkowania sprzedaży przez osobę fizyczną wydzielonych w wyniku podziału nieruchomości działek budowlanych, z uwagi na różnorodne okoliczności towarzyszące takim transakcjom, wymaga w każdym przypadku analizy przez organy podatkowe konkretnego stanu faktycznego występującego w indywidualnej sprawie. Należy bowiem zaznaczyć, iż nie każda sprzedaż działki budowlanej rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, ale tylko taka, która dokonywana jest w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 cyt. ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

   Odpowiadając na pytanie Pana Posła w kwestii utrzymania ograniczenia prawa do odliczenia całego podatku VAT naliczonego przy nabyciu samochodu osobowego na potrzeby działalności gospodarczej oraz paliwa wykorzystywanego do jego napędu, uprzejmie informuję, iż obecne rozwiązania w tym zakresie zgodne są z przepisami dyrektywy Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (2006/112/WE, z późn. zm.). Wydatki nieuprawniające podatnika do odliczeń podatku naliczonego zapłaconego przy ich poniesieniu określa art. 176 ww. dyrektywy, zgodnie z którym w żadnym przypadku prawo do odliczenia VAT nie dotyczy wydatków, które nie są ściśle związane z działalnością gospodarczą, takich jak wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub wydatki reprezentacyjne.

   W przypadku samochodów osobowych nabywanych przez podatników na potrzeby działalności gospodarczej nie istnieje możliwość wykluczenia sytuacji, w których pojazdy te byłyby wykorzystywane również do celów prywatnych, a zatem niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Przy czym brak jest możliwości rozgraniczenia i kontroli, w jakim stopniu samochody te służyłyby działalności gospodarczej, a w jakim wykorzystywane byłyby na użytek własny. Wprowadzenie pełnego (a nie jak obecnie częściowego) prawa do odliczenia podatku VAT od samochodów osobowych mogłoby zatem doprowadzić do nadużyć związanych z nieuzasadnionym korzystaniem z tego prawa w przypadku zakupu samochodów wykorzystywanych również do celów prywatnych. Przyjęcie takiego rozwiązania pociągnęłoby za sobą także negatywne skutki budżetowe.

   Należy również wskazać, iż ograniczenia w odliczeniu podatku naliczonego przy nabyciu samochodów osobowych oraz paliw wykorzystywanych do ich napędu stosuje wiele państw członkowskich Unii Europejskiej.

   Odnosząc się do kwestii zwolnienia z podatku VAT przedsiębiorców przekazujących nieodpłatnie towary związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, uprzejmie informuję, że regulacje zawarte w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie zakładają co do zasady opodatkowania podatkiem VAT darowizn towarów (w tym na cele charytatywne), jeżeli podatnik nie odliczył podatku naliczonego od nabycia towarów i usług związanych z tą darowizną. Naliczenie podatku VAT od przekazywanych nieodpłatnie towarów (darowizn) dotyczy zatem tylko przypadków, gdy podatnik korzysta z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tym przekazaniem. Wynika to zarówno z konstrukcji podatku VAT opierającej się w istocie na opodatkowaniu konsumpcji, jak i uregulowań zawartych w cyt. wyżej dyrektywie Rady 2006/112/WE. Zgodnie z art. 16 tej dyrektywy wykorzystanie przez podatnika towarów stanowiących część majątku jego przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, które przekazuje nieodpłatnie lub, w ujęciu ogólnym, które przeznacza do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, gdy VAT od powyższych towarów lub ich części podlegał w całości lub w części odliczeniu, jest uznawane za odpłatną dostawę towarów, a co za tym idzie podlega opodatkowaniu VAT. Jest to przepis obligatoryjny (niezawierający opcji braku opodatkowania tego rodzaju transferu majątku podatnika).

   Żaden przepis ww. dyrektywy nie przewiduje również możliwości zwolnienia od podatku VAT nieodpłatnego przekazywania towarów, które wymienia Pan Poseł w swoim wystąpieniu. Przy czym należy podkreślić, iż wprowadzenie takiego zwolnienia skutkowałoby dla podatnika brakiem prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie przekazywanych towarów, czyli w konsekwencji z ekonomicznego punktu widzenia nie zmieniłoby obecnej sytuacji przedsiębiorców.

   Jednocześnie wskazać należy, że w projektach ustaw zmieniających ustawę o podatku od towarów i usług (druk nr 734 i nr 1928), nad którymi obecnie trwają prace w Sejmie, znajdują się zapisy zmierzające do zmiany zasad określania podstawy opodatkowania podatkiem VAT przy nieodpłatnym przekazywaniu towarów (darowiznach). Zaproponowane rozwiązanie umożliwi podatnikom dokonującym nieodpłatnej dostawy towarów uwzględnienie w podstawie opodatkowania realnej wartości tych towarów, a nie, jak obecnie, wyłącznie historycznej ceny nabycia. Przy czym w przypadku darowizn produktów spożywczych zasada ta będzie dotyczyć jedynie nieodpłatnie przekazywanej żywności na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje, co ma zabezpieczyć system przed ewentualnymi nadużyciami w zakresie nieodpłatnego przekazywania towarów.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Jacek Dominik

   Warszawa, dnia 20 lipca 2007 r.